اکو سیستم کارون

کارون بزرگ، رودی که در سنگ نوشته های باستانی کرن،کرنک و گوهرنگ نامیده شده و اولین تمدن های بشری در کنار آن شکل گرفته است، با طول حدود 850 کیلومتر و عرضی متفاوت، از دره های تنگ و عمیق سرچشمه خود در ارتفاعات زاگرس میانی تا بستر پهن و گسترده در مصب، جریان یافته و بزرگترین و طویل ترین رود ایران و خاورمیانه است. کارون پس از خروج از کوهستان زاگرس و اتصال تعداد زیادی رود به آن در شمال شوشتر به دو شعبه تقسیم می شود. شعبه خاوری گرگر یا دودانگه و شعبه باختری که بزرگتر است شطیط یا چهاردانگه نامیده می شود. این دو شعبه و رودخانه دز در حوالی محلی به نام بند قیر در نزدیکی شوشوتر به هم متصل می شوند و پس از عبور از وسط شهر اهواز به سمت خرمشهر جریان می یابد. در شرق شهر خرمشهر به دو شاخه تقسیم می شود. شاخه غربی به نام بهمنشیر به جنوب غربی جریان یافته و از طریق خور موسی به خلیج فارس راه می یابدو شاخه شرقی از جنوب خرمشهر گذشته و به اروند رود می ریزد. در رود کارون 32 گونه ماهی زندگی می کند که تقریبا شامل 18 درصد گونه های آب شیرین ایران است. شیربت، توینی، لوتک، حمری، برزم، کپور، بنی، کتان، سلیمانی، بیاح و مارماهی شماری از ماهیان ساکن در رودخانه اند. از گیاهان کارون می توان به نی، گرز، هفت بند، نخل مردابی و تیزک اشاره کرد که ضمن تامین اکسیژن آب به عنوان منبع سرشار از مواد غذایی مورد استفاده آبزیان قرار می گیرند. بیشه زارهای پوشیده از پده، گز و جاز در دو سوی کارون که تا زمانی نه چندان دور جولانگاه گوزن زرد، یوزپلنگ و گربه وحشی خوزستان بود، امروزه زیستگاه دهها نوع پرنده بومی مانند حواصیل، گاو چرانک، کبک، تیهو، دراج، فاخته، سبزقبا، هدهد چکاوک، دم جنبانک، چلچله، توکا و هزاران مرغ مهاجر مانند پلیکان، بالکان، بوتیمار، حواصیل، لک لک، فلامینگو،غاز، بلدرچین، درنا،هوبره،صدف خوار، پرستو، سینه سرخ، بلبل و حتی عقاب و شاهین و کرکس است که با توجه به اقلیم خاص استان و به امید هوایی مطبوع و غذای کافی در قالب دسته های بزرگ به مهمانی زمستانه دشت بخشنده خوزستان و رود کارون می آیند. عرض زیاد و بستر نسبتا عمیق رودخانه، امکان کشتیرانی در آن را مهیا نموده است به طوری که تا اوایل قرن جاری مسیر رودخانه تا اهواز، بخشی از مسیر آب حمل کالا به شمار می رفت. اما امروزه به دلیل عدم لایروبی بستر رود و احداث پلهای متعدد امکان کشتیرانی در محدوده شهر اهواز وجود ندارد.

گونه های گیاهی خوزستان

دشت وسیع خوزستان با برخورداری از مواهب طبیعی فراوان در زمینه کاشت انواع درختان و گیاهان زینتی و مثمر دارای استعدادها و قابلیت های درخور توجهی است. گرچه عبور رودخانه کارون از میان شهرهای استان، وجود آب فراوان و خاک حاصلخیز امکان کشت بسیاری از گونه های گیاهی را فراهم آورده است اما شرایط آب و هوایی گرم و خشک و بارش سالانه 230 میلی متر و در برخی مناطق شوری و قلیایی بودن خاک محدودیت هایی در این زمینه ایجاد کرده است. مهمترین محصولات گیاهی با ارزش اقتصادی خوزیتان عبارتند از: گل و گیاه زینتی، انواع خرما، مرکبات، زیتون و قارچ خوراکی. اکالیپتوس، کهور، برهان، اکاسیا، انجیرمعابد، کنار، نخل(150 نوع)، شمشاد اهواز، شاه پسند، شیشه شور، گل سرخ، گل کاغذی، محبوبه شب، ناترک، مورد و کنوکارپرس از جمله گونه های درختی و درختچه های زینتی هستند که به وفور در خوزستان کشت می شود.